Mleko
Administrator
Do³±czy³: 31 Pa¼ 2007
Posty: 830
Przeczyta³: 0 tematów
Pomóg³: 15 razy Ostrze¿eñ: 0/5 Sk±d: z Chabrowej :P P³eæ:
|
Wys³any: ¦ro 21:45, 05 Lis 2008 Temat postu: Kurs jêzyka japoñskiego |
|
|
Zapis
Zapis s³ów w jêzyku japoñskim mo¿e odbywaæ siê pionowo (z góry na dó³, od prawej do lewej) lub poziomo (od lewej do prawej, z góry do do³u) przy u¿yciu kilku systemów zapisu jednocze¶nie. Temat s³owa jest najczê¶ciej pisany chiñskim ideogramem kanji odzwierciedlaj±cym ogólne znaczenie danego s³owa. Morfem gramatyczny jest dopisywany sylabariuszem hiragana. S³owa pochodzenia zachodniego, w tym nazwy w³asne, s± zapisywane sylabariuszem latalama. Niektóre sylaby ulegaj± preg³osowo w zale¿no¶ci od po³o¿enia wzglêdem innych, tak wiêc ka¿dy sylabariusz oprócz podstawowych czterdziestu sze¶ciu znaków posiada równie¿ ich modyfikacje. Liczby zapisywane s± znakami kanji lub cyframi arabskimi. Ostatnio coraz czê¶ciej spotyka siê zapis europejski, szczególnie w pi¶mie poziomowym.
[color=#ffff9933]Rzeczowniki[/color]
Japoñskie rzeczowniki s± nieodmienne w liczbie i nie posiadaj± rodzajów. Rolê podobn± do przypadków spe³niaj± w jêzyku japoñskim partyku³y, które pojawiaj± siê na koñcu rzeczowników w roli sufiksów.
Liczba
Poniewa¿ rzeczowniki same w sobie nie maj± formy liczby mnogiej, jest ona najczê¶ciej realizowana poprzez:
* sufiksy liczby mnogiej -ra, -tachi, u¿ywane najczê¶ciej w odniesieniu do rzeczowników osobowych lub nazw w³asnych ludzi i przedmiotów personifikowanych;
* redublikacjê, zapisywan± najczê¶ciej przez dodanie na koñcu wyrazu znaku redublikacyjnego np. hito (cz³owiek), hitobito (ludzie) lub rzadziej, przez powtórzenie danego znaku, np. ware (ja), wareware(my);
* kontekst;
* u¿ycie liczebników lub okre¶leñ typu, "kilka", "wiele", np. sunin no hito (kilka osób ), takusan no gakusei (wielu uczniów).
Partyku³y
Choæ japoñskie rzeczowniki s± nieodmienne, rolê podobn± do odmiany rzeczownika przez przypadki w jêzyku polskim pe³ni± tzw. Partyku³y (morfemy gramatyczne) dodawane na koñcach wyrazów, podobnie jak koñcówki fleksyjne w jêzyku polskim. Przy szczegó³owym opisie jêzyka japoñskiego porównanie to nie jest najtrafniejsze, jednak z pewno¶ci± mo¿e pomóc pocz±tkuj±cemu czytelnikowi w zrozumieniu funkcji, jak± partyku³y odgrywaj± w strukturze zdania w jêzyku japoñskim.
Partyku³a - Co okre¶la - Przybli¿ony odpowiednik w polskim przypadku
ha, wymawiamy [wa] - temat - nie posiada
ga - podmiot - mianownik
no - posiadacza przedmiotu lub cechy - dope³niacz
wo, wymawiamy [o] - dope³nienie - biernik
de - narzêdzie, miejsce akcji - narzêdnik (dla przedmiotów), miejscownik (dla miejsc)
ni - kierunek (dzia³ania) - miejscownik
he, wymawiamy [e] - kierunek (tylko poruszania) - miejscownik
Inne wa¿ne partyku³y:
to - "i", "oraz"
kara - przyimek "od" lub spójniki "bp", "poniewa¿"
made - przyimek "do"
Zaimki
W jêzyku japoñskim nie wyró¿nia siê zaimków jako osobnej czê¶ci mowy. Istnieje natomiast grupa s³ów (rzeczowników) spe³niaj±ca rolê zaimków osobowych.
Zaimki pierwszej osoby
watakushi - bardzo formalne,
watashi - formalne,
atashi - nieformalne, u¿ywane przez kobiety,
boku - nieformalne, u¿ywane przez ch³opców,
ore - bardzo nieformalne, u¿ywane przez ch³opców i mê¿czyzn,
wareware - liczba mnoga, oficjalna, w pozosta³ych przypadkach liczba mnoga tworzona przez dodawanie sufiksów liczby mnogiej -tachi lub -ra.
Zaimki drugiej osoby
anata - formalne (czê¶ciej wystêpuje jednak w znaczeniu zbli¿onym do polskiego rkochanier1; przy zwracaniu siê ¿ony do mê¿a),
anta - nieformalne, w stosunku do osoby o ni¿szym statusie spo³ecznym, czêsto wystêpuje w tonie pretensji,
omae - jw.,
kimi - jw., u¿ywane g³ównie w stosunku do kobiet
tame - zaimek, wyzwisko, spotykany w sytuacjach konfliktowych (bójki, k³ótnie)
kisama - pierwotne znaczenie "o ty, szanowny", teraz wyzwisko
Mimo istnienia s³ów pe³ni±cych funkcje zaimków osobowych, s± one u¿ywane rzadko i tylko w okre¶lonych kontekstach. Zamiast tego, przy zwracaniu siê do kogo¶, czê¶ciej wymawia siê nazwisko tej osoby lub, w sytuacji nieformalnej, imiê, wraz z dodaniem jednego z sufiksów personifikuj±cych. Oto najczê¶ciej u¿ywane sufiksy:
-san - doro¶li miêdzy sob±, oficjalne, w jêzyku polskim odpowiada to dodaniu "pan, pani" do nazwiska, np. Tanaka-san (pan Tanaka),
-kun - do m³odych ch³opców i w¶ród mêskich przyjació³, tak¿e m³odszych kolegów z grupy, pracy, szko³y,
-chan - g³ównie do dzieci, pieszczotliwe zdrobnienie,
-sama - do osoby o wy¿szym statusie spo³ecznym, której nale¿y siê g³êboki szacunek,
-dono - jw., bardzo oficjalny.
Zaimki wskazuj±ce i pytaj±ce
Podobnie jak zaimki wskazuj±ce (ten, ta, to) w jêzyku polskim, w japoñskim istnieje grupa wyrazów okre¶laj±ca po³o¿enie przedmiotu wskazywanego przez mówi±cego. Jednak poza polskim podzia³em na to, co znajduje siê bli¿ej (ten, ta, to) lub dalej mówi±cego (tamten, tamta, tamto), w jêzyku japoñskim dochodzi jeszcze kategoria odleg³o¶ci od rozmówcy. Zaimki te, okre¶laj±ce po³o¿enie obiektu bli¿ej rozmówcy, ni¿ mówi±cego, t³umaczy siê czasem jako "to, co u was". Wskazuj±c kierunek dodajemy do zaimka miejsca partyku³ê kierunkow± -ni lub -e.
Rodzaj zaimka:
Zapis, wymowa - Znaczenie
Miejsca:
Koko - tu
Soko - tam (u was)
Asoko - tam (daleko od obu rozmówców)
Doko - gdzie?
Przedmiotu:
Kore - to
Sore - to (u was)
Are - tamto
Dore - które?
Przedmiotu (w po³±czeniu z rzeczownikiem):
Kono - ten, ta, to (np. cz³owiek, tablica, okno)
Sono - ten, ta, to (u was)
Ano - tamten, tamta, tamto
Dono - który, która, które?
Osoby:
Kare - on
Kanojo - ona
Dare - kto?
Sposobu:
Ko - w ten sposób ("tak, jak zaraz poka¿ê", "tak oto" )
So - w ten sposób ("tak w³a¶nie, jak pokazano" )
a - w ten sposób ("tak jak ju¿ wszyscy wiemy" )
Do - jak?
Czasu:
Itsu - kiedy?
Liczby:
Ikutsu - ile?
Czasowniki
Japoñskie czasowniki odmieniaj± siê przez czasy, nie podlegaj± natomiast odmianie przez osoby i liczby. Formy "ja jem", "ty jesz", "one jedz±" brzmi± zatem tak samo: taberu. Odmiana jest najczê¶ciej regularna. Czasy wystêpuj±ce w jêzyku japoñskim to przesz³y (mita - widzia³em) i nieprzesz³y, którego formê stosuje siê zarówno w kontek¶cie tera¼niejszym, jak i przysz³ym (taberu - jem, bêdê jad³/zjem; nomu - pijê, bêdê pi³/wypijê).
Forma czasu nieprzesz³ego jest równie¿ traktowana jak forma s³ownikowa, odpowiednik bezokolicznika w jêzyku polskim. Odmieniana regularnie jest równie¿ neutralna forma -masu bêd±ca czêsto form±, od której zaczyna siê naukê japoñskiego. Oprócz czasów przesz³ego i nieprzesz³ego istnieje jeszcze forma czasu tera¼niejszego ci±g³ego. Tworzy siê j± za pomoc± formy ³±cznikowej -te wyja¶nionej pó¼niej.
Czasowniki regularne
Regularne czasowniki dziel± siê na dwie grupy: czasowniki o temacie spó³g³oskowym (czasowniki spó³g³oskowe) oraz o temacie samog³oskowym (czasowniki samog³oskowe). Pierwsze koñcz± siê w formie s³ownikowej na -u, a drugie na -eru lub -iru (przy czym -e- oraz -i- s± czê¶ci± tematu). Istnieje równie¿ niewielka grupa czasowników spó³g³oskowych zakoñczonych na -eru oraz -iru, które pocz±tkuj±cemu czytelnikowi mog± z pocz±tku sprawiaæ k³opoty podczas zapamiêtywania odmiany. Dla przyk³adu, homofoniczne w jêzyku japoñskim czasowniki kiru (ubieraæ) i kiru (ci±æ) nale¿± odpowiednio do grup samog³oskowej i spó³g³oskowej. Innym przyk³adem mog± byæ samog³oskowe czasowniki miru (patrzeæ), ikiru (¿yæ) oraz spó³g³oskowe hairu (wej¶æ) lub chiru (opadaæ).
Czasowniki nieregularne
Czasowniki nieregularne stanowi± niewielk±, chocia¿ wa¿n± i czêsto u¿ywan± grupê czasowników. Najwa¿niejsz± z nich to aru (byæ), iku (i¶æ, doj¶æ), kuru (przyj¶æ), suru (robiæ) oraz wszystkie czasowniki tworzone przy pomocy suru.
Tablice odmian czasowników
Klasa:
Temat spó³g³oskowy - -u - przyk³ad
Czas tera¼niejszy:
Twierdzenie - -u - mayou (wahaæ siê) lub (waham, -asz, -a, amy, -acie, -j± siê)
Przeczenie - -wanai - mayowanai (nie waham siê)
Czas przesz³y:
Twierdzenie - -tta - mayotta (waha³em siê)
Przeczenie - -wanakatta - mayowanakatta (nie waha³em siê)
Klasa:
Temat spó³g³oskowy - -ru - przyk³ad
Czas tera¼niejszy:
Twierdzenie - -ru - wakaru (wiem)
Przeczenie - -ranai - wakaranai (nie wiem)
Czas przesz³y:
Twierdzenie - -tta - wakatta (wiedzia³em, czê¶ciej w znaczeniu "zrozumia³em" )
Przeczenie - -ranakatta - wakaranakatta (nie wiedzia³em)
Klasa:
Temat spó³g³oskowy - -tsu - przyk³ad
Czas tera¼niejszy:
Twierdzenie - -tsu - matsu (czekam)
Przeczenie - -tanai - matanai (nie czekam)
Czas przesz³y:
Twierdzenie - -tta - matta (czeka³em)
Przeczenie - -tanakatta - matanakatta (nie czeka³em)
Klasa:
Temat spó³g³oskowy - -ku - przyk³ad
Czas tera¼niejszy:
Twierdzenie - -ku - kaku (piszê)
Przeczenie - -kanai - kakanai (nie piszê)
Czas przesz³y:
Twierdzenie - -ita - kaita (pisa³em)
Przeczenie - -kanakatta - kakanakatta (nie pisa³em)
Klasa:
Temat spó³g³oskowy - -gu - przyk³ad
Czas tera¼niejszy:
Twierdzenie - -gu - oyogu (p³ywam)
Przeczenie - -ganai - oyoganai (nie p³ywam)
Czas przesz³y:
Twierdzenie - -ida - oyoida (p³ywa³em)
Przeczenie - -ganakatta - oyoganakatta (nie p³ywa³em)
Klasa:
Temat spó³g³oskowy - -su - przyk³ad
Czas tera¼niejszy:
Twierdzenie - -su - kakusu (chowam)
Przeczenie - -sanai - kakusanai (nie chowam)
Czas przesz³y:
Twierdzenie - -shita - kakushita (schowa³em)
Przeczenie - -sanakatta - kakusanakatta (nie schowa³em)
Klasa:
Temat spó³g³oskowy - -mu - przyk³ad
Czas tera¼niejszy:
Twierdzenie - -mu - yomu (czytam)
Przeczenie - -manai - yomanai (nie czytam)
Czas przesz³y:
Twierdzenie - -nda - yonda (czyta³em, przeczyta³em)
Przeczenie - -manakatta - yomanakatta (nie czyta³em, nie przeczyta³em)
Klasa:
Temat spó³g³oskowy - -bu - przyk³ad
Czas tera¼niejszy:
Twierdzenie - -bu - manabu (studiujê)
Przeczenie - -banai - manabanai (nie studiujê)
Czas przesz³y:
Twiedzenie - -nda - mananda (studiowa³em)
Przeczenie - -banakatta - manabanakatta (nie studiowa³em)
Klasa:
Temat spó³g³oskowy - -ru - przyk³ad
Czas tera¼niejszy:
Twierdzenie - -ru - taberu (jem)
Przeczenie - -nai - tabenai (nie jem)
Czas przesz³y:
Twiedzenie - -ta - tabeta (jad³em, zjad³em)
Przeczenie - -nakatta - tabenakatta (nie jad³em, nie zjad³em)
Pytania
Formy pytaj±ce czasowników tworzone s± najczê¶ciej za pomoc± partyku³y -ka dodawanej do czasownika na koñcu zdania, a t³umaczonej czêsto jako odpowiednik polskiego "czy". Na przyk³ad:
Furimasuka? (Czy pada?)
W sytuacjach nieformalnych formê pytaj±c± tworzy siê równie¿ za pomoc± dodawania za czasownikiem partyku³y -no lub za pomoc± wzniesionej intonacji przy koñcu. Oto przyk³adowe formy pytaj±ce:
Zapis - znaczenie
Nomimasuka? - (czy) Napijesz siê?
Nomuka? - To co, pijemy?
Nomuno? - Jak to? Pijesz?
Nomu? - Pijesz?
Modyfikatory emfatyczne
Czêsto wykorzystywan± strategi± komunikacyjn± w jêzyku japoñskim jest wykorzystanie morfemów modyfikuj±cych znaczenie emfatyczne zdania. Modyfikatory te odpowiadaj± takim wra¿eniom emfatycznym w jêzyku polskim, jak "ale¿...", "no, przecie¿...", "co nie?" itp. Oto kilka z nich:
-yo - podkre¶lenie si³y wypowiedzi, czêsto t³umaczone jako "ale¿...", rwszak¿e...r1;,
-ne - szukanie potwierdzenia u rozmówcy, t³umaczone jako "nieprawda¿?", "czy¿ nie?"
-na - modyfikator ekspresywny, t³umaczony jako "no, no", "no proszê!".
Przymiotniki
Przymiotniki w jêzyku japoñskim wystêpuj± przed wyrazem okre¶lanym, najczê¶ciej rzeczownikiem lub na koñcu zdania. Odmieniaj± siê podobnie jak czasowniki (ulegaj± tym samym transformacj±), mog± wiêc pe³niæ funkcje orzeczenia w zdaniu. Dzieli siê je na odmieniane tematowo (o temacie zakoñczonym na g³oskê i - tzw. ri-przymiotnikr1;), oraz na odmieniane przez dope³nienia -da oraz -desu ("byæ jakim¶"), odpowiednio - poufa³e i neutralne (tzw. na-przymiotnik).
Oto przyk³ady zastosowania obu rodzajów przymiotnika:
1. Zastosowanie i-przymiotnika
Kono biiru wa umai (desu). -opcjonalnie w zale¿no¶ci od sytuacji
To piwo jest pyszne
Kore wa umai biiru desu.
To jest pyszne piwo.
2. Zastosowanie na-przymiotnika
Kono hito wa shinsetsu desu.
Ten cz³owiek jest uprzejmy.
Kore wa shinsetsu na hito desu.
To jest uprzejmy cz³owiek.
Stopniowanie
Przymiotniki w jêzyku japoñskim same w sobie nie posiadaj± formy wy¿szej i najwy¿szej. Formê tê tworzy siê za pomoc± dodatkowych partyku³ takich jak yori- (oby jak naj-), totemo- (bardzo), mechakucha- (niesamowicie), yatara- (w¶ciekle), maamaa- (nie bardzo), ichiban- (najbardziej). Funkcjonuj± one podobnie jak przys³ówki w jêzyku polskim.
Liczebniki
Liczenie w jêzyku japoñskim nie jest wcale skomplikowane i przebiega podobnie jak w jêzyku polskim. Ró¿nica pojawia siê przy liczbach wiêkszych ni¿ trzycyfrowe. Pojawia siê wówczas nieistniej±ce w jêzyku polskim okre¶lenie na "dziesi±tki tysiêcy" man. Na pocz±tku przeliczanie mo¿e sprawiaæ problemy w szybko¶ci zrozumieniu liczb, jednak ostatecznie okazuje siê bardzo pomocne i skraca czas potrzeby na wyobra¿enie sobie wszystkich liczb. Japoñskie liczebniki do dziesiêciu posiadaj± dwa podstawowe odczytania znaków kanji. Zapo¿yczone z chiñskiego on-yomi oraz rdzennie japoñskie kun-yomi.
Liczba - Wymowa on-yomi - Wymowa kun-yomi
1 - ichi - hitotsu
2 - ni - fuatastu
3 - san - mittsu
4 - shi lub yon - yottsu
5 - go - itsutsu
6 - roku - muttsu
7 - shichi lub nana - nanatsu
8 - hachi - yatttsu
9 - kyu lub ku - kokonotsu
10 - ju - to
100 - hyaku
1 000 - sen
10 000 - man
100 000 000 - oku
Przyk³adowe liczby:
14 - juyon
25 - nijugo
106 - hyakuroku
110 - hyakuju
208 - nihyakuhachi
210 - nihyakuju
567 - gohyakurokujunana
1234 - sennihyakusanjuyon
4560 - yonsengohyakurokuju
Sk³adnia
Sk³adnia w jêzyku japoñskim ma charakter SOV (podmiot - dope³nienie - orzeczenie). Budowa zdania rozpoczyna siê od podania tematu, lub podmiotu: partyku³a -wa, np. watashi-wa (ja...), lub (je¶li chodzi o mnie, to...), po czym nastêpuje sprecyzowanie dope³nienia biiru (piwo...), a na koñcu przeczenie, które najczê¶ciej realizowane jest przez czasownik nomimasu (...pijê) lub frazê dope³nieniow± z -desu lub -da, na przyk³ad: suki desu (...lubiê). Relacje pomiêdzy dope³nieniem a orzeczeniem reguluj± opisane wcze¶niej partyku³y. I tak dla dwóch rodzajów orzeczenia opisanych w tym akapicie, zdania bêd± mia³y ró¿ne struktury:
Dla czasownika w orzeczeniu:
Watashi-wa biiru wo namimasu.
Ja pijê piwo. (dos³ownie: Ja piwo pijê)
Dla frazy dope³nieniowej w orzeczeniu:
Watashi-wa burri ga suki desu.
Ja lubiê piwo. (dos³ownie: Ja piwo lubiê)
W sytuacjach, gdy dany temat (tutaj - "ja") wystêpuje po raz wtóry w jednym kontek¶cie, najczê¶ciej jest on opuszczany:
Biury ga suki desu.
Lubiê piwo. (dos³ownie: Piwo lubiê)
Lekcja 1
Podstawowe zwroty i wyra¿enia
Podstawowe zwroty i wyra¿enia:
Tak - hai nie - iie
Zaimki:
Ja - watashi lub boku
Ty - anata lub kimi lub omae
On - kare
Ona - konojo
Pan, pani - ...san
My - watashitachi
Wy - anatatachi
Oni - Karera
One - kanojotachi
Pañstwo - minasan
Czasownik byæ:
Ja jestem - watashi wa ... desu
Ty jeste¶ - anata wa ... desu
On jest - kare wa ... desu
Ona jest - kanojo wa ... desu
Pan, pani jest - ...san wa ... desu
My jeste¶my - watashitachi wa ... desu
Wy jeste¶cie - anatatachi wa ... desu
Oni s± - karera wa ... desu
Pañstwo s± - minasan wa ... desu
Czasownik mieæ:
Ja mam - watashi wa ... ga arimasu
Ty mas - anata wa ... ga arimasu
On ma - kare wa ... ga arimasu
Ona ma - kanojo wa ... ga arimasu
Pan, pani ma - ... san wa ... ga arimasu
My mamy - watashitachi wa ... ga arimasu
Wy macie - anatatachi wa ... ga arimasu
Oni maj± - karera wa ... ga arimasu
One maj± - kanojotachi wa ... ga arimasu
Pañstwo maj± - minasan wa ... ga arimasu
Zwroty grzeczno¶ciowe:
Dzieñ dobry. (rano) - ohayo gozaimasu
Dzieñ dobry. (popo³udniu) - konnichiwa
Dobry wieczór. - konbanwa
Dobranoc. - oyasuminasai
Do widzenia. - sayonara
Proszê. (podaj±c co¶) - dozo
Dziêkujê - arigato
Proszê. (prosz±c o co¶) - kudasai
Dziêku. - domo
Proszê bardzo. Nie ma za co. - doitashimashite
Przepraszam. (np. zaczepiaj±c osobê nieznajom±) - sumimasen
Dziêkujê bardzo. - arigato gozaimasu
Nie ma sprawy. (odpowied¼ na podziêkowanie) - tondemo arimasen
Przepraszam. Przykro mi. - shitsurei shimashita
Nic nie szkodzi. (odpowied¼ na czyje¶ przeprosiny) - nondemo arimasen
Na zdrowie! (toast) - kampai
Smacznego! - itadakimasu
Zgadzam siê. Dobrze - hai, ii desu
Z przyjemno¶ci±. - yorokonde
Witam serdecznie. - yokoso irasshaimashita
Cze¶æ! Pa! (po¿egnanie) - ja ne
Na razie! - mata ne
Do zobaczenia! - sayonara
Cz³owiek:
Mê¿czyzna - otako lub otoko no hito lub dansei
Kobieta - onna lub onna no hito lub josei
Dziewczyna - onna no ko
Ch³opak - otoko no ko
Ludzie - hitobito
Dziecko - kodomo
M³ody - wakai
Stary - toshi o totta
Doros³y - otona
Imiê - namae
Nazwisko - myoji
Wiek - nenrei
Miejsce urodzenia - shusshochi
Data urodzenia - seinengappi
P³eæ - siê
Imiê ojca - chichioya no namae
Imiê matki - hahaoya no namae
Zawód - shokugyo
Cudzoziemiec - gaikokujin
Uk³on - rei lub ojigi
K³aniaæ siê - ojigi o suru
Rodzina:
Rodzina - kazoku
Ma³¿eñstwo - kekkon
Rozwód - rikon
Wolny - mikon
Rozwiedziony - rikonsha
¯onaty, zamê¿na - kikonsha
M±¿ - otto lub sJestem idiot±in
¯ona - tsuma lub nyobo lub oku san
W³asna matka - haha
Czyja¶ matka - okasan
W³asny ojciec - chichi
Czyj¶ ojciec - otosan
Syn - musuko
Córka - musume
W³asny dziadek - sofu
Czyj¶ dziadek - ojiisan
W³asna babcia - soba
Czyja¶ babcia - obasan
W³a¶ni rodzice - fubo
Czyi¶ rodzice - ryoshin
Starszy brat - ani
M³odszy brat - ototo
Starsza siostra - ane
M³odsza siostra - imoto
Rodzeñstwo - kyodai
Pytania:
Jak? - do yatte
Co? - nani o
Jak du¿o? - dono kurai
Ile? - ikutsu
Kto? - dare
Gdzie? - doko
Kiedy? - itsu
Dlaczego? - doshite
Który? Która? Które? - dore
Kraje i ich mieszkañcy:
Kraj - nazwa japoñska - mieszkaniec
Anglia - igirisu - igirisujin
Polska - porando - porandojin
Francja - furansu - furansujin
Hiszpania - supein - supeinjin
Portugalia - porutogaru - porutogarujin
Niemcy - doitsu - doitsujin
Rosja - roshia - roshiajin
Stany zjednoczone - amerika - amerikajin
Chiny - chugoku - chugokujin
Tajwan - taiwan - taiwanjin
Korea - kankoku - kankokujin
Wietnam - betonamu - betonamujin
Mongolia - mongoru - mongorujin
Indie - indo - indojin
Tajlandia - tai - taijin
Laos - raosu - raosujin
Japonia - nihon - nihonjin
Nowa zelandia - nyu jiirando - nyu jiirandojin
Australia - osutoraria - osutorariajin
Podstawow± form± witania siê Japoñczyków jest ojigi, czyli uk³on. Jego g³êboko¶æ zale¿y od sytuacji, uk³adów miêdzy osobami oraz od ich wieku. Lekkie skinienie zarezerwowane jest dla poufa³ych relacji, za¶ zgiêcie g³owy i cia³a o 45 stopni dla tych najbardziej oficjalnych. Najpe³niejszy uk³on polega na klêczeniu i niemal dotykaniu g³ow± pod³ogi.
A teraz kilka przydatnych zdañ:
Czy mówi pan po angielsku? - Eigo ga hanasemasuka?
Czy mówi pan po japoñsku? - Nihongo ga hanasemasuka?
Nie mówiê po japoñsku. - Nihongo ga hanasemasen
Mówiê po japoñsku tylko trochê. - Nihongo ga sukoshi shika hanasemasen.
Proszê mówiæ powoli. - Yukkuri hanashite kudasai.
Nie mówiê po japoñsku, ale rozumiem pojedyncze s³owa. - Nihongo ga hanasemasen ga, ikutsuka no tango ga wakarimasu.
Mówiê po japoñsku. - Nihongo ga hanasemasu.
Mówiê po angielsku. - Eigo ga hanasemasu.
Czy mo¿esz powtórzyæ ostatnie s³owo? - Mo ichido itte kudasaimasuka?
Nie rozumiem. - Wakarimasen.
Czy mo¿esz powtórzyæ ostatnie s³owo? - Saigo no kotoba o mo ichido itte kudasaimasenka?
Nie wiem. - Wakarimasen
Czy móg³by pan to zapisaæ? - Kaite kudasaimasenka?
Jak siê masz? - O genki desuka?
Dziêkujê, mam siê dobrze. - Okage sama de.
Jak siê nazywasz? - O namae wa?
Mam na imiê Watanabe. - Watanabe to moshimasu.
Sk±d jeste¶? - Doko kara kimashita ka?
Jestem z Polski. - Watashi wa porando kara kimashita.
Gdzie mieszkasz? - Doko ni sunde imasuka?
Mieszkam w Warszawie. - Watashi wa Warushawa ni sunde imasu.
Od kiedy mieszkasz w Tokio? - Itsu kara Tokyo ni sunde imasuka?
Czy móg³by pan mi pomóc? - Tasukete kudasaimasenka?
Dziêkujê za pomoc. - Tasukete kureta origato gozaimashita.
A teraz ma³e zadanie domowe. Przet³umacz poni¿sze zdania:
Jak siê nazywasz?
Mam na imiê ...
Sk±d jeste¶?
Jestem z Polski.
Mieszkam w ...
Czy mówisz po japoñsku?
Powodzenia z nauk± lekcji pierwszej =)
Lekcja 2
Liczebniki, dni tygodnia, pory roku i czas
Liczebniki:
Zero - zero
Jeden - ichi lub hitotsu
Dwa - ni lub futatsu
Trzy - san lub mitsu
Cztery - yon lub yotsu
Piêæ - go lub itsutsu
Sze¶æ - roku lub mutsu
Siedem - nana lub nanatsu
Osiem - hachi lub yatsu
Dziewiêæ - kyu lub kokonotsu
Dziesiêæ - ju lub to
Jedena¶cie - juichi
Dwana¶cie - juni
Trzyna¶cie - jusan
Czterna¶cie - juyon
Piêtna¶cie - jugo
Szesna¶cie - juroku
Siedemna¶cie - junana
Osiemna¶cie - juhachi
Dziewiêtna¶cie - jukyu
Dwadzie¶cia - niju
Trzydzie¶ci - sanju
Czterdzie¶ci - yonju
Piêædziesi±t - goju
Sze¶ædziesi±t - rokuju
Siedemdziesi±t - nanaju
Osiemdziesi±t - hachiju
Dziewiêædziesi±t - kyuju
Sto - hyaku
Tysi±c - sen
Dziesiêæ tysiêcy - man
Sto tysiêcy - juman
Milion - hyakuman
Pierwszy - ichibanme
Drugi - nibanme
Trzeci -sanbanme
Nastêpny - tsugi no
Poprzedni - mae no
Ostatni - saigo no
Dni tygodnia:
Poniedzia³ek - getsuyobi
Wtorek - kayobi
¦roda - suiyobi
Czwartek - makuyobi
Pi±tek - kinyobi
Sobota - doyobi
Niedziela - nichiyobi
Okre¶lenia czasu:
Data - hizuke
Dzieñ - hi lub nitchu
Noc - yoru
Pó³noc - mayonaka
Po³udnie - shogo
Przed po³udniem - gozen
Po po³udniu -gogo
Pó¼no - osoku
Wcze¶nie - hayaku
Sekunda - ichibyo
Minuta - ippun
Kwadrans - jugofu
Godzina - ichijikan
Wczoraj - kino
Dzisiaj - kyo
Jutro - ashita
Dwa dni temu - ototoi
Za dwa dni - asatte
Weekend - shumatsu
Tydzieñ - shukan
Miesi±c - tsuki
Rok - toshi
Wiek - seiki
Miesi±ce:
Styczeñ - ichigatsu
Luty - nigatsu
Marzec - sangatsu
Kwiecieñ - yongatsu
Maj - gogatsu
Czerwiec - rokugatsu
Lipiec - nanagatsu
Sierpieñ - hachigatsu
Wrzesieñ - kyugatsu
Pa¼dziernik - jugatsu
Listopad - juichigatsu
Grudzieñ - junigatsu
Pory roku:
Pora roku - kisetsu
Wiosna - haru
Lato - natsu
Jesieñ - aki
Zima - fuyu
Kilka przydatnych zdañ:
Która jest godzina? - Nanji desuka?
Jest pi±ta. - Go ji desu.
Jest 18.10. - Gogo roku ji juppun desu.
Jest 14.30. - Gogo ni ji han desu.
Jest 2.45. - Gozen ni ji yoonjugo fun desu.
Jestem spó¼niony. - Watashi wa okurete imasu.
Przepraszam za spó¼nienie. - Okurete moshiwake gozaimasen.
Postaram siê byæ na czas. - Maniau yo ni doryoku shimasu.
Nie spó¼nij siê! - Jikandori ni kite kudasai ne!
Dzisiaj jest 25 stycznia 2007 roku. - Kyo wa nisen shichi nen ichi gatsu nijugo nichi desu.
Jaki jest twój numer telefonu? - Anata no denwa bango wa?
Mój numer telefonu to 0607844081 - Watashi no denwa bango wa 0607844081
Czy móg³by¶ mi daæ swój numer telefonu? - Denwa bango o oshiete kudasaimasenka?
Ile masz lat? - Oikutsu desuka?
Mam 20 lat. - Watashi wa hatachi desu
Ile lat ma twoja siostra? - Onesan wa aikutsu desuka?
Ona ma 35 lat. - Kanojo wa sanjugo sai desu.
Kiedy siê urodzi³e¶? - Nannen ni umaremashitaka?
Urodzi³em siê w 1960 roku. - Senkyuhyakurokuju nen ni umaremashita.
¦wiêta:
Wielkanoc - Iisuta
Bo¿e Narodzenie - Kurisumasu
Wigilia - Kurisumasu Iva
Wigilia Nowego Roku - omisoka
Nowy rok - Shogatsu
Ma³e zadanie domowe, odpowiadacie oczywi¶cie po japoñsu:
1. Zapytaj kogo¶ o godzinê
2. Powiedz, ¿e w Nowym Jorku jest teraz godzina 6 rano
3. Powiedz, jaki jest dzisiaj dzieñ tygodnia
4. Nazwij aktualn± porê roku
5. Powiedz, ile masz lat i kiedy siê urodzi³e¶
[center]Powodzenia z nauk± lekcji drugiej =)[/center]
Lekcja 3
Kolory, czê¶ci garderoby, sklep i zakupy.
Kolory:
Kolor - iro
Bia³y - shiro
Czarny - kuroi
Czerwony - akai
Zielony - midori iro no
¯ó³ty - kiiro no
Niebieski - aoi
Pomarañczowy - orenji iro no
Ró¿owy - pinku iro no
Br±zowy - chairo no
Szary - gure no lub hai iro no
Fioletowy - murasakiiro no
Granatowy - konr17;iro no
Czê¶ci garderoby:
Bluzka - burausu
Koszula - shatsu
Buty - kutsu
Sanda³y - sandaru
Sweter - seta
Spodnie - zubon
Koszulka (T-shirt) - ti shatsu
P³aszcz - koto
Rêkawiczki - tebukuro
Spódnica - sukato
Sukienka - doresu
Kurtka - jaketto
Skarpety - kutsushita
Rajstopy - sutokkingu lub taitsu
Biustonosz - buraja
Kamizelka - besuto lub chokki
Krawat - nekutai
Garnitur - sutsu
Majtki - pantsu
Podkoszulek - anda shatsu
Bielizna - shitagi
Wzory i tkaniny:
Wzór - moyo
W paski - shima moyo no
W kropki - mizutama moyo no
W kratkê - chekku no
G³adki - muji no
Kolorowy - karafuru na
Lekki - karui
Ciê¿ki - omoi
Bawe³na - men
We³na - yomo
Jedwab - kinu
Skóra - kawa
Len - rinen
Zakupy:
Zakupy - kaimono
Kupowaæ - urimasu (uru)
Sprzedawaæ - urimasu (uru)
P³aciæ - haraimasu (harau)
Przymierzaæ - shichaku shimasu (shichaku suru)
Rozgl±daæ siê - mitemawarimasu (mitemawaru)
Sklep - mise lub hambaiten
Sprzedawca - urite
Klient - kyaku lub okyaku sama
Rozmiar - saizu
Cena - nedan
Tani - yasui
Drogi - takai
Du¿y - okii
Ma³y - chiisai
Pieni±dze - okane
Gotówka - genkin
Czek - kogitte
Karta kredytowa - kurejitto kado
Oferta specjalna - takubai
Wyprzeda¿ - oyasuuri
Rabat - waribiki
Zaimki wskazuj±ce:
Ten, ta, to - kore lub sore lub kono lub sono
Tamten, tamta, tamto - are lub ano
Te - korera lub korera no
Tamte - arera lub arera no
Sklepy:
Piekarnia - panya
Ksiêgarnia - honya lub shoten
Antykwariat - furuhonya
Apteka - yakkyoku lub kusuriya
Sklep miêsny - nikuya
Sklep z warzywami, owocami - yaoya
Supermarket - supa maketto
Bazar, targ - ichiba
A teraz kilka przydatnych zdañ:
W czym mogê pomóc? - Irasshaimase.
Tylko siê rozgl±dam. - Tada mitemawatte iru dake desu.
Chcia³bym kupiæ koszulê. - Shatsu ga kaitai desu.
Czy mogê to przymierzyæ? - Kore o shichaku shitaindesu ga...
To nie pasuje. - Saizu go atte imasen.
To jest zbyt drogie. - Kore wa takasugimasu.
Ile to kosztuje? - Kore wa ikura desuka?
Wezmê to. - Kore o kudasai.
Z czego to jest zrobione? - Kore wa nande tsukurarete imasuka?
Ta koszula jest zrobiona z bawe³ny. - Kono shatsu wa men de tsukurarete imasu.
Czy macie tê koszulê mniejsz± o jeden rozmiar? - Kono shatsu no hitotsu chiisame no saizu no mono wa arimasenka?
Jaki rozmiar pani nosi? - Dono saizu desuka?
Noszê rozmiar 38. - Sanjuhachi go desu.
Mam tylko kartê kredytow±. - Watashi wa kurejitto kado shika motte imasen.
Gdzie mogê kupiæ pami±tki? - Omiyage wa doko de kaemasuka?
Gdzie jest najbli¿szy bankomat? - Ichiban chikai eitiemu wa doko desuka?
Gdzie mogê wymieniæ euro na jeny? - Doko de yuro o en ni kaeraremasuka?
Jaki jest kurs wymiany dolara? - Doru no kawase wa ikura desuka?
Gdzie jest przymierzalnia? - Shichakushitsu wa doko desuka?
Ten sweter jest za du¿y. - Kono seta wa okisugimasu.
Zadanie domowe. Przet³umacz zdania na japoñski:
1.Chcia³bym kupiæ koszulê.
2.Noszê rozmiar M.
3.Gdzie jest przymierzalnia?
4.Ta koszula jest za ma³a.
5.Poproszê koszulê o rozmiar wiêksz±.
Lekcja 4
¯ywno¶æ, jedzenie, restauracja
Jedzenie:
Je¶æ - tabemasu (taberu)
Piæ - nomimasu (nomu)
Posi³ek - shokuji
¦niadanie - choshoku
Obiad - chushoku
Deser - dezato
Kolacja - bangohan
Widelec - foku
Nó¿ - naifu
£y¿ka - supun
£u¿eczka - kosaji
Pa³eczki - hashi
Szklanka - gurasu
Fili¿anka - kappu
Kieliszek - shatto gurasu
Talerz - sara
Miska - chawan lub boru
Artyku³y spo¿ywcze:
Chleb - pan
Mas³o - bata
D¿em - jomu
Ser - chiizu
Zupa - supu
Kurczak - tariniku lub chikin
Wo³owina - gyuniku
Wieprzowina - butaniku
Ryba - sakana
Krewetki - ebi
Ostrygi - kaki
Owoce morza - kaisan shokuhin
Ry¿ - kame lub gohan
Napój - nomimono
Zielona herbata - ocha
Czarna herbata - kocha
Kawa - kohii
Sok - jusu
Mleko - gyunyu
Piwo - biiru
Woda - mizu
Wódka - wokka
Smaki:
S³odki - amai
S³ony - shiokarai
Ostry - karai
Gorzki - nigai
Kwa¶ny - suppai
Sól - shio lub shokuen
Pieprz - kosho
Przyprawy - chomiryo
Owoce i warzywa:
Owoce - kudamono
Jab³ko - ringo
Pomarañcza - orenji
Bana - banana
Wi¶nia - sakuranbo
Cytryna - remon
Figa - ichijiku
Mango - mango
¦liwka - purun
S³odki ziemniak - satsuma imo
Warzywa - yasai
Marchew - ninjin
Cebula - tamanegi
Pomidor - tomato
Ziemniak - jagaimo
Ogórek - kyuri
Kie³ki bambusa - takenoko
Bak³a¿an - nasu
Soja - daizu
Kapusta - kyabetsu
Fasola - mame
Burak - biitsu
Sa³ata - saradana
W restauracji:
Bar - ba lub sakaba
Samoobs³uga - serfu sabisu
Restauracja - teburu
Krzes³o - isu
Kelner - weita
Jad³ospis - menyu
Rachunek - kanjo
Danie g³ówne - mein disshu lub shusai
Zamówienie - chumon
Napiwek - chippu
Dobrze wysma¿ony - yoku itameta
Przystawka - zensai
Wegetariañski - bejitariam
Restauracja wegetariañska - bejitarian resutoran
Sztuka jedzenia
Spo¿ywanie posi³ków jest w Japonii prawdziw± sztuk±, a terminem shokubunka okre¶la siê ca³± kulturê jedzenia. Jednym z jej istotnych elementów jest pos³ugiwanie siê pa³eczkami hashi.
Zwyczaj jedzenia za pomoc± pa³eczek przyby³ do Japonii z chin. Dawniej pa³eczki wytawrzane by³y z luksusowej ko¶ci s³oniowej, dzi¶ powszechnie w u¿ysu s± drewniane. Ze wzglêdu na to, ¿e do ich produkcji konieczne jest niszczenie drzew, wielu japoñczyków zabiera ze sob± do restauracji w³asne, np. z laki lub plastikowe. U¿ywanie hashi wi±¿e siê z rygorystyczn± etykiet±. Istnieje kilka podstawowych zakazów: nie wolno przekazywaæ jedzenia pa³eczkami, przesuwania nimi czegokolwiek, wbijaæ hashi w jedzenie (symbolizuje to ¶mieræ) ani wymachiwaæ nimi wokó³ potraw. Zakazane jest bawienie siê jedzeniem przy pomocy pa³eczek i wskazywanie nimi co¶ lub kogo¶. Je¿eli nie ma oddzielnych pa³eczek do nak³adania sobie jedzenia ze wspólnego pó³miska, u¿ywa siê czystego koñca swojej pa³eczki. Zanim siêgniemy po hashi, nale¿y skorzystaæ z oshibori, wilgotnego, ciep³ego zim± i zimnego latem rêcznika, który s³u¿y do wytarcia r±k.
Spo¿ywanie pokarmów i picie na ulicy jest w Japonii uwa¿ane za niekulturalne. Jedz±c z ma³ych miseczek, nale¿y je unosiæ do góry. Absolutnie nie wolno braæ ry¿u bezpo¶rednia z miseczki ustawionej na stole. Zupê mo¿na piæ z miseczki, bez u¿ywania sztuæców. Je¶li skoñczy nam siê napój, nie powinni¶my sami sobie go dolewaæ r11; musi to zrobiæ kto¶ inny, a my unosimy wtedy szklankê do góry.
Kilka przydatnych zdañ:
Jestem g³odny. - Watashi wa o naka ga suite imasu.
Chce mi siê piæ. - Watashi wa nodo ga kawakimashita.
Czy ta potrawa jest ¶wie¿a? - Kore wa shinsen desuka?
Ten stolik jest zarezerwowany. - Kono teburu ha yoyakuzumi desuka.
Czy mogê przyj±æ zamówienie? - Gochumon wa ikaga deshoka?
Chcia³bym zamówiæ sushi. - Osushi o chumon shitai desu.
Czy mogê prosiæ rachunek? - Okanjo, onegai shimasu.
Reszty nie trzeba. - Otsuri wa kekko desu.
Jestem wegetarianinem. - Watashi wa bejitarian desu.
Bardzo smaczne. - Totemo oishii desu.
Nie jem miêsa. - Watashi wa niku o tabemasen.
Poproszê herbatê. - Ocha o kudasai.
Lekcja 5
Komunikacja i podró¿owanie
Podró¿:
Podró¿ - tabi lub ryoko
Wycieczka - ensoku
Wyprawa - tanken
Podró¿ s³u¿bowa - shutcho
Czek podró¿ny - traberazu chekku
Autobus - basu
Autobus nocny - yako basu
Dworzec autobusowy - basu taminaru
Samochód - kuruma lub jidosha
Stacja benzynowa - gasorin sutando
Tankowaæ - gasorin o iremasu (ireru)
Benzyna - gasorin
Benzyna bezo³owiowa - muen gasorin
Gaz - gasu
Olej napêdowy - sekiyu
Warsztat - jidosha shuri kojo
Prawo jazdy - unten menkyosho
Parking - chushajo
Ograniczenie prêdko¶ci - seigen sokudo
Dworzec kolejowy:
Poci±g - densha
Wagon - sharyo
Wagon sypialny - shindaisha
Wsiadaæ - norimasu (noru)
Wysiadaæ - orimasu (oriru)
Stacja kolejowa - denshaeki
Peron - purattohomu
Bilet - kippu
Bilet z miejscówk± - shiteisekiken
Kasa biletowa - kippu uriban
Poczekalnia - machiaishitsu
Odjazd - shuppatsu
Przyjazd - tochaku
Rozk³ad jazdy - jikokuhyo
Bilet w jedn± stronê - katamichi kippu
Bilet powrotny - ofuku kippu
Bilet ulgowy - waribiki kippu
Przechowalnia baga¿u - nimotsu azukarisho
Poci±g pospieszny - kyuko ressha
Port lotniczy:
Samolot - hikoki
Port lotniczy - kuko
Lot - bin
Odlot - shuppatsu
Przylot - tochaku
Opó¼nienie - okure
Zarezerwowaæ lot - bin o yoyaku shimasu (yoyaku suru)
Odwo³aæ lot - bin o kyanseru shimasu (kyanseru suru)
Stanowisko odpraw - chekku in kaunta
Odprawa celna - tsukan
Karta pok³adowa - tojoken
Pierwsza klasa - fasuto kurasu
Druga klasa - bijinesu kurasu
Klasa turystyczna - ekonomii kurasu
Miejsce przy oknie - madogiwaseki
Miejsce od strony korytarza - tsuroseki
Pasa¿er - jokyaku
Baga¿ - nimotsu
Paszport - pasupoto lub ryoken
Wiza - biza
Zaproszenie - shotaijo
Pozwolenie na pobyt - taizai kyoka
Biuro bezpieczeñstwa publicznego - chiankyoku
Przed³u¿yæ wizê - biza o enki shimasu (enki suru)
Wiza pobytowa - taizai biza
Wiza tranzytowa - tsuko biza
Granica - kokkyo
Nadbaga¿ - choka tenimotsu
C³o - kanzei
Celnik - zeikanri
Zapinaæ pasy - sefutii beruto o shimemasu (shimeru)
Bramka na lotnisku - geto
Terminal - taminaru
Hotel:
Hotel - hoteru
Pensjonat - ryokan
Rezerwacja - yoyaku
Zameldowaæ siê - chekku in shimasu (suru)
Pokój - heya lub rumu
Recepcja - hoteru uketsuke
Obs³uga hotelowa - rumu sabisu
Nocleg ze ¶niadaniem - ippaku choshokutsuki
Wolne pokoje - kushitsu
Zarezerwowaæ pokój - hoteru no heya o
W hotelu - yoyaku shimasu (yoyaku suru)
£azienka - ofuro
Prysznic - shawa
Klucz - kagi
Pokój jednoosobowy - shinguru
Pokój dwuosobowy - daburu
Pokój z ³azienk± - ofurotsuki lub yokusotsuki
Pokojówka - seiso kakariin
Kilka przydatnych zdañ:
Chcia³bym kupiæ bilet do Jokohamy. - Yokohama made no kippu o kaitai desu.
O której godzinie odje¿d¿a ten poci±g? - Kono densha wa nanji ni shuppatsu shimasuka?
O której godzinie jest nastêpny autobus do Osaki? - osaka e no tsugi no basu wa nanji ni sjuppatsu shimasuka?
Gdzie jest kasa biletowa? - Kippu uriba wa doko desuka?
Gdzie jest mój baga¿? - Watashi no nimotsu wa doko desuka?
Czy mogê prosiæ pana o paszport? - Pasupoto o onegai shimasu?
¯yczê mi³ego pobytu! - Yoi tabi o!
To s± moje rzeczy osobiste. - Kore wa watashi no kojinteki na mono desu.
Jestem w podró¿y s³u¿bowej. - Watashi wa shutchochu desu.
Jestem na wakacjach. - Watashi wa kyukachu desu.
Jestem turyst±. - Watashi wa kankokyaku desu.
Oto moja wiza pobytowa. - Kore ga watashi no taizai bizu desu.
Post zosta³ pochwalony 0 razy
|
|