Forum Ruchu Światło-Życie w Kozach

Mleko

wypowiedź biskupa Zbigniewa Kiernikowskiego dla Katolickiej Agencji Informacyjnej
Biskup Zbigniew Kiernikowski udzielił obszernego wywiadu Katolickiej Agencji Informacyjnej. Mówił o sytuacji polskiego katolicyzmu, wierze i niewierze osób deklarujących się jako katolicy oraz o roli ruchów katolickich w obecnej sytuacji - w tym Ruchu Światło-Życie. Oto fragmenty wywiadu:

Ludzie ochrzczeni to w dużej mierze ludzie nieprzygotowani do tego, by żyć mocą tego sakramentu. To, co powiem, nie jest regułą, ale zdarza się często. Rodzice przynoszą dzieci do chrztu, choć nie mają wiary, która wpływałaby na ich życie. Żyją po swojemu, ale chcą, by ich dziecko było ochrzczone. Na wszelki wypadek, albo dla wypełnienia jakiegoś obrzędu.

Często słyszę: my mamy swoje własne poglądy na małżeństwo i na życie, inne niż Kościół, ale chcemy dziecko ochrzcić. Po co? Kto to dziecko wychowa? Jak je wychowa? Kto doprowadzi je do wiary? Brakuje świadomości, że do chrztu potrzebne jest nawrócenie, które dokonuje się poprzez Słowo Boże. Na tym polega katechumenat, którego dziś często brak. Bez formacji katechumenalnej, którą kiedyś zapewniała rodzina, a dziś tego najczęściej nie czyni, pozostaje sam obrzęd, a życie „chrześcijańskie” – życie w odniesieniu do Ewangelii – wygląda karykaturalnie.

Podobnie karykaturą jest często sakrament małżeństwa zawierany w kościele przez ludzi de facto niewierzących, tzn. nieakceptujących w sobie Misterium Paschalne Jezusa Chrystusa, którzy potem (niekiedy po krótkim czasie) stwierdzają, że nie będą już razem.

(...)

Część rodziców, a co za tym idzie również dzieci, to ludzie nie mający uformowanej wiary – myślę o wierze o charakterze paschalnym. Mają tylko pewien formalny instruktaż o charakterze pietystycznym i moralnym. Mało jest wymiaru egzystencjalnego. Widać, jak w przeżyciu dnia pierwszej Komunii św. zupełnie co innego dla nich jest ważne niż wejście w tajemnicę. Wielu przeżywa ten dzień wręcz antyeucharystycznie!

(...)

KAI: Jak zatem formować ludzi do wiary?

ZK: Od samego początku Kościoła podstawowym środowiskiem formującym do wiary była wspólnota wiary, a tym specyficznym momentem czy narzędziem był katechumenat. W pierwszych wiekach był to katechumenat instytucjonalny, później jego funkcje przejęte zostały przez różne środowiska formacyjne, w tym zakony, bractwa i stowarzyszenia. Zawsze wielką rolę odgrywała rodzina – duża rodzina. Ale cały czas, od momentu ustania klasycznego katechumenatu w Kościele, gdy w Europie wytworzyła się zasadniczo – można powiedzieć – atmosfera chrześcijańska, podstawowym miejscem katechumenatu dla chrześcijanina była rodzina. To trwało przez stulecia. Zaczęło tracić swoją aktualność w ostatnich dziesięcioleciach.

Mój dom rodzinny jeszcze te funkcje spełniał – widziałem, że moi rodzice są wierzący, tzn. nie tylko chodzą do kościoła, ale że ich wiara i przekonania mają wpływ na ich postawy, ich życiowe decyzje, które czasem wymagały ofiary, rezygnacji. Rodzice tłumaczyli dlaczego tak postępują. Oczywiście wciąż są takie rodziny, nie można już jednak mówić, że jest to dziś zjawisko masowe w Europie.

Nie można powiedzieć, że większość rodzin, także przyznających się do Kościoła, ma konsekwentnie postawy chrześcijańskie. Gdyby tak było, życie wyglądałoby inaczej. Nasza epoka to już po części epoka postchrześcijańska. Rodzina zasadniczo przestała być miejscem kształtowania wiary. Bywa, że rodzice mówią dziecku o pewnych zasadach i wartościach, ale ono widzi, że matka i ojciec się rozchodzą, albo, że w praktyce najważniejszy jest dla nich pieniądz, użycie, ustawienie się. Stawiają przed dzieckiem wartości i zadania, które niekoniecznie współgrają z mentalnością chrześcijańską, a czasem są wręcz jej przeciwne. Na pierwszym miejscu łatwo bywa stawiany sukces, prawo do pierwszeństwa, do posiadania wszystkiego itp. Mało natomiast przekazuje się z nauki krzyża.

Ponieważ rodziny przestały pełnić swoją rolę, potrzebna jest katecheza dorosłych. Trzeba na powrót podjąć katechumenat dorosłych. Przepowiadanie chrześcijańskie to nie instruktaż, jak żyć poprawnie, lecz obwieszczanie kerygmatu – głoszenie tajemnicy Jezusa Chrystusa. My głównie skupiamy się na pouczaniu, co często prowadzi do moralizatorstwa. Mało dowartościowany jest kerygmat.

(...)

KAI: Jak w tym kontekście Ksiądz Biskup postrzega rolę nowych ruchów i wspólnot w misji Kościoła?

ZK: Odpowiadając na to pytanie, widzę potrzebę zróżnicowania. Zasadniczo dzielę ruchy i wspólnoty na trzy kategorie. Pierwsza obejmuje to wszystko, co związane jest z różnymi formami pobożności. Przykładem mogą być tu kółka różańcowe, różnego rodzaju grupy modlitewne itp. Druga grupa to ruchy charytatywne, niosące pomoc czy wspomagające człowieka. To wszelkiego rodzaju dzieła wolontariatu i takie ruchy, jak np. "Wiara i Światło".

Trzecia grupa to ruchy i te rzeczywistości, które koncentrują się na formacji chrześcijańskiej. Niestety trzeba podkreślić, że nie wszystkie do końca rozumieją istotę Kościoła i dlatego zdarza się, że z mniejszą lub większą aprobatą hierarchii formują nie w duchu ewangelijnym, ale moralizatorskim, woluntarystycznym, prowadzącym do rozumienia chrześcijaństwa głównie w kluczu zobowiązań.

W ramach tej trzeciej grupy są też oczywiście nurty, które usiłują podejmować autentyczny katechumenat, formację w duchu Ewangelii, w duchu Jezusa Chrystusa, wchodzenie w tajemnicę śmierci i Zmartwychwstania. Podam dwa przykłady. Jeden z nich to Ruch Światło-Życie. Idea deuterokatechumenatu zaproponowanego przez Założyciela ruchu, Sługę Bożego ks. Franciszka Blachnickiego, jest bardzo dobra i bardzo trafiona. Jest to formacja zakorzeniona w Biblii i w duchu Soboru Watykańskiego II, chociaż jej początki sięgają czasów przedsoborowych. Drugi to Neokatechumenat. Na Drodze Neokatechumenalnej też proponuje się autentyczną formację chrzcielną.

cały wywiad dostępny jest na stronach Katolickiej Agencji Informacyjnej